Bakanım! Toryum…

Yurdumuzda Toryum konusunun öncüsü Prof.Dr. Engin Arık’ı elim bir uçak kazasında kaybettik. Bugünlerde anısını takip edenlerin olduğunu görmek memnuniyet verici, geçtiğimiz günlerde Türkiye Enerji Vakfı Toryum raporu yayınlandı. Toryum neden önemli bir element kısaca bakalım.

Toryum’ un yakın zamanda mevcut nükleer reaktörlere alternatif olması bekleniyor. Toryum reaktörlerinin en önemli özelliği hızlandırıcı ile tetiklendiği için patlama ya da kazaya sebep olmamasıdır. Diğer önemli bir özelliği de oluşan/yaratılan atık miktarının çok daha az ve çok daha kısa ömürlü olmasıdır. Ve Plutonyum 239 ihtiva etmediği için terorizmin hedefinde olmamasıdır. Bilindiği gibi atom bombası üretimi için Plutonyum 239 izotopu gerekmektedir. Bugünkü nükleer reaktörlerin en büyük sıkıntısı bu izotopun terör örgütleri tarafından takip edilmesidir.

Diğer bir sebep yer kabuğunda Uranyum’dan 3-4 kat fazla miktarda Toryum bulunmasıdır. Ayrıca Toryum 232 izotopu olduğu gibi kullanılabilir durumdadır. Ancak doğada bulunan uranyumun 238 izotopu içinde %1 den daha az bulunan 235 izotopunun ayrılması şarttır yani zenginleştirilmelidir. Bu da çok pahalı bir işlemdir. Mevcut reaktörleri düşünürseniz bunlar enerji üretmek için değil plutonyum üretmek için tasarlanmışlardır. Halbuki Toryum reaktörleri enerji üretimi için projelendirilmiştir. Ayrıca yurdumuzdaki Toryum rezervleri dünyanın bilinen en zengin yatakları arasındadır. Yani Türkiye enerji ihtiyacını senede 50 ton Toryumla karşılayabilir. Bir başka deyişle 1 ton Toryumla  milyon ton petrolden üretilen kadar enerji üretebilirsiniz.

2006 verilerine göre dünyada bilinen toplam toryum rezervinin 2.5 milyon ton olduğu belirtiliyor. Türkiye, dünyadaki önde gelen toryum rezervlerinden birine sahiptir. Fakat, Türkiye’deki rezervlerin tam miktarının belirlenmesi için yeterince çalışma yapılmamıştır. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu verilerine göre bu rezervin yüzde 15′i Türkiye’de bulunuyor ve dünyada 4′üncü sırayı alıyor. Türkiye’deki Toryum rezervinin 3-4 kat daha fazla olduğunu ve topraklarımızdaki toplam toryumun değerinin 120 trilyon dolar olabileceğini tahmin eden başka kaynaklar da bulunmaktadır. Toryum rezervleri, Eskişehir-Sivrihisar, Malatya-Hekimhan ve İsparta-Aksu civarında yoğunlaşmış durumdadır.

Türkiye vakit kaybetmeden Toryum teknolojisi geliştirmenin yollarını aramak durumundadır.

*Nisan 2014 de güncellenmiştir.